Hızlandırılmış Makro Ekonomi
Keynes’in genel ekonomi teorisini basit bir havuz problemi üzerinde anlatmış macro ekonomiyi anlamak bu kadar basit olmuş..
1-Su, deliklerden gittiği hızda, musluklardan doluyorsa su seviyesi değişmez. 2-Su seviyesini artırmak için dolduran muslukları biraz açar veya boşaltan vanaları biraz kısarsın. 3-Su seviyesini azaltmak istiyorsan dolduran muslukları biraz kısar veya boşaltan vanaları biraz açarsın. Ülke ekomomisinde yapılan her şey aslında bu 4 muslukla yapılıyor bazen vergilerimiz arttırılıyor, bazen kredi kartı taksitlendirmeye sınırlandırma getirilerek tasarruf artırılıyor ya da devlet harcamaları artırılıyor ve ya yatırımları arttırmak için merkez bankasına baskı yapılıp faizler düşürülüyor..
Keynes ekonomik faaliyetlerin tümü,nü toplam harcamaların seviyesi ile belirlemiş. Dolayısıyla devlet, tüketici harcamalarının, yatırımların ve devlet harcamalarının toplam seviyesini etkileyerek ekonomiyi kontrol edebiliyor.
D musluğu tasarruflar olsun tasarruflar artarsa, yani gelir sahibi birileri harcamaları kısarsa, havuzdaki su seviyesi düşer. Yani kesinlikle birileri işini kaybeder..
Para bir yatırım ile (B musluğu) ekonomiye geri kazandırılır. Yatırım kararları faiz oranlarına bağlıdır. Yüksek faiz yatırımı engeller, düşük faiz ise teşvik eder. Dolayısıyla merkez bankaları faiz oranını değiştirerek yatırım düzeyini etkileyebilir.. Hükümetlerin merkez bankası üzerinde baskı kurarak faizleri düşürerek yatırımları arttırmak istemesi havuz seviyesini artırmak istemelerinden..
Ekonomide yeni bir iş oluşturmak için üç yol var; tüketimi arttır, yatırımı arttır yada devlet harcamalarını arttır.
Keynes’e göre ekonomi tam istihdama ulaştığında, vergi ve tasarruflar toplamını (musluk C ve D), devlet harcamaları ile yatırımlar toplamını eşit tutmak gerekir (musluk A ve B). Aksi halde ya su taşar (enflasyon) ya da su seviyesi düşer (resesyon-depresyon).
Artık ekomonik haberleri buna göre dinleyin devam edecek…
Kaynak [1] Bir Günde Ekonomist Nasıl olunur – John Charles Pool