Yalan söylüyorum dersem, doğruyu söylüyor muyum ?
Yalan söylüyorum ve dolayısıyla söylenen yalandır; ama doğruyu söylemiyorsam, yalan söylüyorum ve dolayısıyla doğruyu söylüyorum, bu yüzden sözüm hem doğrudur, hem yanlıştır.
Yalan söylüyorum demek kısmen yanlış bir önerme, eğer işaret ettiğim önerme başka bir önerme ise ; “Ben sadakatsiz değilim. Hayır kabul etmeliyim. Su gibi yalan söylüyorum” bu bir sorun yaratmaz, ama kendine göndermeli kullanılırsa burada sorun var.
Sorun kendine göndermeli kullanımın “Ben yalancıyım!”, benim önermemi hem doğru hem yanlış kılarak çelişkiye yol açması; çünkü önerme doğru ise yanlıştır, yanlış ise doğrudur.
Yalancı paradoksu da böyle birşey işte, Hollandalı psikolog Aldert Vrij ise ekibiyle birlikte “iyi bir yalancı”da ne gibi özellikler bulunduğunu araştırmış. Başarılı yalancıların 18 ortak özelliğe sahip olduğunu ortaya çıkartmışlar;
1.Davranışları manipülatiftir (yönlendirme yeteneğine sahiptirler , bakınız – ikili ilişkilerde duygusal manipulasyon – )
2. Doğrudan çok fazla uzaklaşmamaya çalışırlar (doğru bükücüdürler)
3. Zeka ( yalanları ile gurur da duyarlar )
4. Hızlı düşünme yeteneği ( birden fazla yalanı nasıl idare eder yoksa)
5. Acil durumlar için ilginç ve orijinal düşünceler
6. Bilgiyi tutumlu kullanırlar
7. Doğrulanması mümkün olmayan yanıtlar “Gerçekten hatırlamıyorum” “Söylerse çok üzülürsün”
8. Hazırlıklıdırlar ( Hızlı yanıt verdikleri için kendinden emindirler şüphelenmezsiniz)
9. İyi hatiptirler ( sözcüklerle dans ederler sizinle oynarlar)
10. Özgüvenleri tamdır ( insanları kandırma konusunda yetenekleri tamdır)
11. Doğal performans sanatçılarıdır ( kolay uyum sağlarlar sıcakkanlı görünürler)
12. Fiziksel olarak çekicidirler ( güzel ya da bakımlıdırlar, çünkü bu daha inandırıcı gelir)
13. İfade yetenekleri çok gelişmiştir (sıkıştıklarında farklı yönelere çekerek düşüncelerinizi tokatlarlar)
14. Rol yaparlar ( iyi bir aktördürler)
15. Bellek çok iyidir ( sorgucu onları sıkıştıramaz, ayrıntılara hakimdirler)
16. Duygusal kamuflaj (duygularına hükmederler, duygularını maskeleyebilirler)
Kaynak [1] Paradokslar Kitabı
Kaynak [2] Cumhuriyet
