Finansal Analiz Teknikleri
A-) Oran Analizi : Bilanço ve gelir tablosunda yer alan kalemlerin birbirine oranlanması ile yapılan analizdir.
Oran Türleri
1-) Likidite Oranları : İşletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmek için hesaplanan orandır.
a-) Cari Oran : Normal Şartlarda kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçer. Üretim işletmeleri için ‘’2’’ olması istenir. Gelişmekte olan ülkelerde ise ‘’1,5’’ seviyesi yeterlidir. ( formülle hesaplama sonucu)
Formül => Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar (Netaş : 2012 sonu 1,94 , üçüncü çeyrek 1,57 – Netaş 3. Çeyrek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu– )
b-) Asit – Test Oranı : Dönen varlıklardan stoklar düşüldükten sonra kalan değerin kısa vadeli borçlara oranlanmasıdır. Standart olarak ‘’1’’ olması istenir. ( formülle hesaplama sonucu) ( Netaş : 2012 sonu 1,80 , üçüncü çeyrek 1,27 – Netaş 3. Çeyrek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu – )
Formül => Likidite Oranı = Dönen Varlıklar – Stoklar / Kısa Vadeli Borçlar
c-) Nakit Oranı : İşletmeler alacakların tahsil edilememesi, stokların satılamaması durumlarında kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçer. En hassas ölçendir. Aşağıdaki formülle yapılan hesaplamalarda çıkan sonuç 0.20 ( %20) olması yeterli kabul edilir.
Formül => Nakit Oranı = Hazır Değerler + Menkul Kıymetler / Kısa Vadeli Borçlar
2-) Finansal Yapı İle İlgili Oranlar : İşletmenin mali yapısını, borç özsermaye ilişkisini, uzun vadeli borç ödeme gücünü ölçen oranlardır.
a-) Borçlanma Oranı ( Kaldıraç Oranı ) : Varlıkların % kaçının yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir.
Formül => Borçlanma Oranı = Toplam Yabacı Kaynaklar / Pasif Toplamı
b-) Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların Pasif Toplamına Oranı : Yararlanılan kısa vadeli yabancı kaynak yüzdesini gösterir. Ticaret ve hizmet işletmelerinde yüksektir.
Formül => Kısa Vadeli Yabacı Kaynak / Pasif Toplamı
c-) Uzun Vadeli Yabancı Kaynakların Pasif Toplamına Oranı : Üretim işletmelerinde daya yüksektir. Formülü kısa vadeli yabancı kaynakların pasif toplamına oranı ile aynıdır.
d-) Maddi Duran Varlıkların Özsermayeye Oranı : Özsermayenin yeterliliğini gösterir. 1’se ( %100) borç alınmamıştır. %100’ün altındaysa özsermaye yetersizdir. Borç alınmıştır.
Formül => Maddi Duran Varlıklar / Özsermaye
e-) Duran Varlıkların Devamlı Sermayeye Oranı : Devamlı Sermaye uzun vadeli yabancı kaynaklarla özsermayenin toplamıdır. 1’den (%100) küçük olması istenir.
Formül => Duran Varlıklar / Devamlı Sermaye
f-) Faizleri Karşılama Oranı : Ödenmesi gereken faizlerin kaç kez kazanıldığını gösterir.
Formül => Faiz Vergi Öncesi Kar / Faiz Giderleri ( Çıkan değer 8 olursa genel kabul görmüş değerdir.)
3-) Faaliyet Oranları : İşletmenin sahip olduğu ve faaliyetlerini gerçekleşmede kullandığı varlıkların ne ölçüde etkin kullanıldığını tespit etmede kullanılan orandır.
a-) Stok Devir Hızı : Formül => Satışların Maliyeti / Ortalama Stok(D.başı M.M + DSMM/2) NETAS Stok Devir Hızı 2013 3. Çeyrek 84 ,2012 42
Üretip stokta tuttuğumuz malları ne hızla sattığını gösterir; bu oran ne kadar hızlıysa o kadar iyidir.
Sektörden sektöre değişiklik gösterir bir mobilyacı için 3-5 çıkan oran, doğalgaz çıkarıp satan için 28-30 gibi değerlere ulaşabilir. dolayısıyla gerekli hesaplamanın sonunda elde edilen rakamlar tek başlarına çok şey ifade etmez. yıldan yıla değişimi ya da sektör ortalamasından ayrılma düzeyini gösterdikleri zaman konuşmaya başlarlar.
b-) Alacak Devir Hızı : Formül => Kredili satışlar/Ticari Alacaklar NETAS Alacak Devir Hızı 2013 3. Çeyrek 179 , 2012 260
Şirketin satışlardan doğan alacaklarını tahsil ettiği hızı gösterir; satışlarını ne kadar hızlı nakde çevirebiliyorsa o kadar iyidir.
c-) Alacakların Ortalama Tahsil Süresi : Formül => 360 / Alacak devir hızı
d-) İşletme sermayesi Devir Hızı : Formül => Net Satışlar / Dönen Varlıklar
e-) Maddi Duran Varlık Devir Hızı : Formül => Net Satışlar / Net Maddi Duran Varlıklar
f-) Öz Kaynaklar Devir Hızı : Formül => Net Satışlar / Ortalama Öz Kaynaklar
4-) Faaliyet Oranları : İşletmenin faaliyetleri sonucunda ulaşılan başarıyı ölçmek, ölçülü ve yeterli bir karlılığın elde edilip, edilmediğini değerlendirmek için yararlanılan oranlardır.
a-) Net Karın Öz Kaynaklara Oranı : Formül =>Net Kar / Öz Kaynaklar
b-) Net Karın Satışlara Oranı : Formül => Net Kar / Satışlar
c-) Net Karın Aktif Toplamına Oranı : Formül => Net Kar / Aktif Toplamı
Not : Net Kar : Net Satış – SMM – Faaliyet Giderleri – Faaliyet Dışı Giderler – Finansman Giderler + Faaliyet Dışı Gelirler formülü ile hesaplanır.
5-) Piyasa Performansını Değerlendirmede Kullanılan Oranlar
a-) Fiyat-Kazanç Oranı : Formül => Hisse senedi Borsa Değeri / Hisse Başına Gelir
b-) Piyasa Değerinin Defter Değerine Oranı : Formül => Hisse Senedi Borsa Değeri / Hisse Sen. Defter Değeri
c-) Hisse Senedi Başına Kar Oranı : Her bir hisse için ne kadar kar edildiğini gösterir.
NETAŞ Oranları
TL Hisse Başına Kazanç Ödenen Brüt Temettü
2010 0,3547 (*) 17.837.820
2011 0,2771 (*) 37.852.961
2012 0,2635 (*) 71.027.746
(*) Hisse başına kazanç hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, hisselerin bedelsiz olarak
çıkarılmasını geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilmiştir. (Netaş 3. Çeyrek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu )
Dikkat bu yazı kesinlikle bir yatırım tavsiyesi değildir..
Kaynak[1] Finansal Yönetim Ders Notları
